Deel 1 - BNG Duurzaamheidsfonds reddingsboei voor kleinere duurzame projecten

DRIELUIK - Verduurzaming binnen gemeenten zonder inzet eigen middelen

Het BNG Duurzaamheidsfonds is begin 2018 gestart met het verstrekken van leningen aan duurzame projecten. Sindsdien hebben ruim 45 projecten van maatschappelijke initiatieven, ondernemers en verenigingen een financiering gekregen. Voor de verduurzaming van particulier en maatschappelijk vastgoed en om kleine duurzame projecten te realiseren is het fonds van doorslaggevend belang. Zo kunnen diverse projecten, waaronder ook burgerinitiatieven, aan duurzaamheid doen. Het fonds helpt gemeenten hun duurzaamheidsbeleid uit te voeren en initiatieven vanuit de samenleving aan te moedigen.

Draagvlak is cruciaal

Duurzame megaprojecten, waarbij hernieuwbare wind- en zonne-energie wordt opgewekt, zijn algemeen bekend. Deze projecten zijn nodig om grote slagen te maken in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Maar de rol van kleine initiatieven mag niet worden onderschat. Want heel veel kleine initiatieven zijn samen ook verantwoordelijk voor een flink aandeel in de reductie van de CO₂-uitstoot. Kleine initiatieven zorgen bovendien voor meer draagvlak ten aanzien van duurzaamheid in de samenleving. Vooral als mensen zelf met geringe financiële middelen toch hun steentje kunnen bijdragen. Met name gemeenten zijn zich bewust van het belang van lokale duurzaamheidsprojecten uit de samenleving. Zonder die maatschappelijke initiatieven is de kans zelfs groot dat zij hun doelen op het gebied van duurzaamheid niet gaan halen.

Het BNG Duurzaamheidsfonds is voor gemeenten een mooi instrument om zonder inzet van eigen middelen toch de verduurzaming in maatschappelijke projecten te stimuleren.

Waar de markt faalt

De initiatieven die gebruik maken van het BNG Duurzaamheidsfonds hebben niet zoveel alternatieve financieringsmogelijkheden. Veel kleinere maatschappelijke initiatieven voldoen niet aan de standaard financieringsvoorwaarden van de bank. Vooral het afgeven van zekerheden is vaak een deal-breaker bij met name projecten met veel individuele deelnemers. Voorbeelden daarvan zijn VvE’s, die hun vastgoed willen verduurzamen en groepen burgers die samen als vereniging een duurzaam project willen realiseren. Het vinden van een goede financiële oplossing wordt als ingewikkeld ervaren, waardoor het regelmatig voorkomt dat zo’n verduurzamingsproject wordt afgeblazen. Bij het BNG Duurzaamheidsfonds zijn de voorwaarden dermate gunstig en de stappen tot kredietverstrekking zo eenvoudig en overzichtelijk, dat deze projecten vaak wel een lening kunnen afsluiten.

Gemeenten aan zet

Gemeenten hebben in de afgelopen jaren elk hun eigen duurzaamheidsbeleid geformuleerd. In alle gevallen ligt het energieakkoord van Parijs ten grondslag aan dat beleid. In de uitwerking zijn er grote verschillen per gemeente. De ene gemeente houdt het in algemene termen bij het streven naar volledig energieneutraal in 2050. In andere gemeenten zijn al uitwerkingen van het beleid in concrete maatregelen te vinden. In elke gemeente is men positief ten aanzien van lokale initiatieven, maar vrijwel nergens is daar gemeentelijk budget voor gereserveerd. Gemeenten zijn wel bereid om met de initiatiefnemers van duurzame projecten mee te denken. Zij helpen door hen te wijzen op subsidies en leningen die bij het Rijk, provincies of private partijen aangevraagd kunnen worden.

In deze serie

In dit drieluik duiken we met dit eerste deel in het nut en de noodzaak van het BNG Duurzaamheidsfonds. Waarbij draagvlak cruciaal is en het gat wordt gevuld daar waar de markt faalt. In het tweede deel staan twee mooie voorbeeldprojecten centraal die door gezamenlijk inzet financieel haalbaar en uitvoerbaar zijn geworden, inclusief de ervaring vanuit de gemeenten. We sluiten dit drieluik af met drie argumenten voor gemeenten om ondernemers en initiatiefnemers van maatschappelijke duurzame projecten te wijzen op het BNG Duurzaamheidsfonds.